ათასი ღვთაების ქვეყანა

National Geographic-ის ფოტოგრაფის აარონ ჰულის (Aaron Huey) სიყვარული საქართველოს მიმართ მრავალი წლის წინ დაიწყო. როგორც ის თვითონ წერს National Geographic-ის საიტზე:  „...მსოფლიოში არ არსებობს საქართვლელოს მსგავსი ადგილი: 18 000 ფუტიანი მთები, უძველესი ღვინოს ქვეყანა და შავი ზღვის სანაპირო, განსაცვიფრებელი ტაძრები და ჩვეულებრივი მონასტრები, ლხინის (ჭამა-სმის) ტრადიცია, სიმღერა და ცეკვა.. იმასაც თუ არ აღვნიშნავთ, რომ ეკლესიების გარეთ მათ ნაყინი ღვინის გემოთი აქვთ...“     „... საქართველოში ჩამოსვლისას მზად იყავი თავგადასავლებისთვის, და ეს ნიშნავს იმას, რომ არ ღირს შენი მარშრუტის თითოეული წუთის დაგეგმვა. აუცილებლად დაზოგე რამდენიმე დღე მთებში დროის გასატარებლად. მზად იყავით ადგილობრივი  სიმღერის სწავლის, ღვინის მირთმევის და, იცოდე, ხარ თუ არა მორიდებული -  მაინც იცეკვებ... იმიტომ რომ გარწმუნებთ, როდესაც უკან იხედებით და აანალიზებთ გავლილ ცხოვრებას, თქვენ არ გახსენდებათ ის მომენტები რომლის დროსაც უარი თქვით, არამედ მხოლოდ ი ...

07:30 სთ. თბილისი, დიდუბის ავტოსადგური. დილის რვის ნახევარია და ყველაფერი გენიალურადააა! დიდუბის ავტოსადგური ჩვეული ხმაურით და აურზაურით იღვიძებს. ხალხი დაფუსფუსებს, მძღოლები თავისკენ უხმობენ პოტენციურ კლიენტებს შეძახილებით: აბა, ქუთაისი გავიდა, ქუთაისი! გორი, აქეთ, გორი!  რაც დღემდე ჩემთვის ერთობ ამოუხსნელი მარკეტინგული ხრიკია, თუმცა who cares, my adventure awaits! სულმოუთქმელად ველი სტეფანწმინდის მარშუტკის შევსებას, რაც ჩემი თავგადასავლის დაწყების პირდაპირპროპორციულია. 10:30 სთ. კობი.  ხევში, იგივე ყაზბეგში, ჩემი ვიზიტების მრიცხველი უკვე სამს აჩვენებს, თუმცა თრუსოში მანამდე ჯერ არ ვყოფილვარ.  ფოტოებით, ვიღაცების რეკომენდაციებით და ა.შ. საკმაოდ მსუყე მოლოდინები მაქვს.  მივდივარ და "თერგი რბის, თერგი ღრიალებს" ჩვეულ ამპლუაში.  დროდა დრო თვალს ძლივს ვუსწორებ, რაც ჩემს წყლისადმი, განსაკუთრებით კი მთის მდინარეებისადმი შიშს ერთი ორად ამძაფრებს. სასწრაფოდ თვალს ვაშორებ და ყურადღება სხვა ობიექტზე გადამაქვს, რადგან უსუსურობა არც ...

ალბათ ფოტო, რომელიც პოსტის ქავერზე დევს ძალიან გეცნობათ. დიახ, ეს ფოტო, რომელიც ალბათ ათასამდე ქართველი თინეიჯერის ფეისბუქის ქავერზე მოხვდა და ამდენივე გვერდზე აიტვირთა, რეალურად მე და ჩემს ქმარს გვეკუთვნის და არც მეტი და არც ნაკლები, იმერეთში, მდინარე წყალწითელაზეა გადაღებული. ჩემი მეგობრები, რომლებსაც შორეული ლაშქრობები არ ხიბლავთ, მაგრამ უყვართ ბუნება, ხშირად წუწუნებენ, რომ ქუთაისში არაფერი ხდება და გასართობიც არაფერია. არადა, ამ მხრივ იმერეთი ნამდვილი მარგალიტია, ქუთაისთან ახლოს კი რამდენიმე ჯადოსნური ადგილი არსებობს, რომელთა შესახებაც ქალაქში მცხოვრებთა უმრავლესობამ არაფერი იცის. პირველი და ყველაზე საინტერესო ადგილი მდინარე წყალწითელას ხეობაა. თუ მდინარეს მოწამეთას მონასტრიდან ზემოთ აუყვებით ბევრ საინტერესო, ექსტრემალურ, ლამაზ და მშვიდ ადგილს აღმოაჩენთ. სამწუხროდ ხეობაში ბლომად ნახავთ ნაგავსაც და შემაწუხებლად ნასვამ, მოქეიფე ძიებს, მაგრამ რეალურად, სათანადო მოვლისა და პატრონობის შემთხვევაში ადგილს დიდი ტურისტული პოტენციალი აქვს. ცურვის და კარვის გაშლის გარდა აქ შესაძლებ ...

ამ მცირე პოსტში რკონზე უნდა მოგიყვეთ. რკონის სხვა ხედზე. გარდა იმისა, რომ რკონში ქართული ხუროთმოძღვრების ისეთი მშვენიერი ძეგლებია, როგორიცაა რკონის სამონასტრო კომპლექსი, ციხე-კოშკი თუ ყველასთვის კარგად ნაცნობი თამარის ხიდი. აქ მდინარე თეძამის ორივე მხარეს უმშვენიერესი ბუნებაცაა. უამრავი სამკუთხა ფორმის მთა, რომლებიც ყოველწლიურად მატულობენ სიმაღლეში.  ისინი წლის ყველა სეზონზე განსხვავებულ ხედს ქმნიან.  ჩვენი გასვლა ორ მათგანზე " აბობღებას" და ჩამორბენას ითვალისწინებდა. სიმაღლეები 1000-1300 მეტრის ფარგლებში ვმერყეობდით. პირველს ადგილობრივები "წვეტქედად"  მოიხსენიებენ. მის ერთ ფერდზე რკონის ციხე-კოშკი მდებარეობს. ჩვენც ჯერ ამ კოშკთან ავედით. მოვინახულეთ წინაპრების მიერ, დიდი ალბათობით, საგუშაგოდ აშენებული კოშკი ციხე-სიმაგრის თავზე. შემდეგ კი ფერდს ავუყევით წვერამდე. თოვლი იმაზე გაცილებით ნაკლები დაგვხვდა ვიდრე ველოდით. ამ ფერდზე სიმაღლეს სწრაფად კრეფ. გადაადგილებისას არ იწყენ, მაგრამ არის რთული მონაკვეთები, სადაც საქმეს თოვლი აუარესებს ...

ლაგოდეხის ნაკრძალი რაოდენ მშვენიერი სანახავია, ამის მოყოლას არ დავიწყებ. ჩვენს დიდ უმრავლესობას იქ ზაფხულობით დაგვისვენია, თუმცა აღსანიშნავია, რომ შემოდგომით ეს ადგილები გაათმაგებულად ლამაზია.       ისე, მაინც რა გვახსენდება ლაგოდეხის ნაკრძალზე საუბრისას? ზაფხული და გურგენიანის ჩანჩქერი? შემოდგომაზე არ გამოგვადება, ცივა უკვე მდინარეებში სატანტალოდ.  და შავი კლდეების მართლაც რომ მშვენიერი ტბა?- არც ეს გამოგვადგება, თოვლი მოვიდა უკვე მთაში, და მუხლამდეაო საკვალი, ადგილებში...  არაფერი დარჩა ვითომ ამ სეზონისთვის? დარჩა რომელია, მთელი ნაკრძალი ისეა აფერადებული კაცს ზღაპარში გაგრძნობინებს თავს... დღე-დღეზე წაბლი შემოვა, ტყე სოკოთი აივსება...     მაგრამ თუ არც სოკო და არც წაბლი მინდა? ( ეგეთი რამ ალბათ ბუნებაში არ არსებობს მაგრამ მაინც)  მაშინ მოდი ვნახოთ: რამდენ ჩვენგანს გვსმენია მაჭის ციხეზე?!. ამ შუასაუკუნის ციხესიმაგრის ნანგრევები ლაგოდეხიდან სულ რამდენიმე კილომეტრში მდებარეობს. ზოგადი ისტორ ...

მიყვარს შემოდგომა. მიყვარს ბევრი მიზეზის გამო:  იმიტომ, რომ  მთაში ჩაის გემო ეძლევა, იმიტომ, რომ შარფების ხმარებას ვიწყებ, იმიტომ, რომ ყველაფერი ფერადდება და "სუნები" ტყეში ძალიან იგრძნობა ხოლმე, იმიტომ, რომ სოკო მიყვარს, იმიტომ, რომ მუხლამდე ფოთლებში სიარულისას მათი შხრიალის ხმა მსიამოვნებს,  და, რა თქმა უნდა,  იმიტომ, რომ შემოდგომას ჩემს საყვარელ ზამთრამდე მივყავარ.ახლა კი მინდა იმ გასვლაზე მოგიყვეთ, რომლის გარეშეც, ჩემი აზრით, შემოდგომა არ დადგება. ყოველშემთხვევაში, მას ვერ იგრძნობთ...  ეს კახისის ტბაა. ტბა ჩვენგან არც ისე შორს, ტბა, რომელიც აუცილებლად შეგიყვარდებათ. ზღვის დონიდან 1750 მეტრზე მდებარეობს სოფელ დაბაძველთან და, მინდა გითხრათ, რომ უკვე ნოემბერში აქ ღამით ისე ყინავს ბუმბულის საძილის გარდა, რთულად თუ გაგათბობს კაცს რამე.  თუმცა კი, დიდი ალბათობით, ძვლებისა და ყბის კანკალით გაათენებთ ღამეს, სანაძლეოს ჩამოვალ, დილას მაინც ბედნიერები იქნებით, შემოდგომის ფერები ტბის ფონზე გაგითბობთ ღამის სიგრილეს.   ...

ღორინამკალი არის მთა ხაშურის თავზე, რომელიც ყველა ჩვენგანს ექნება შემჩნეული. არც თუ ისე მაღალი მთა, რომელიც სულ რაღაც 1706 მეტრს წარმოადგენს სიმაღლეში ყველას ერთი შეხედვით ხვდება თვალში ვინაიდან ძალიან ჰგავს "სიმბას გადმოსახედს"... ცალი მხრით კლდოვანი წვერი საკმაოდ ლამაზ ფორმებს ანიჭებს მას.  ხოდა, თუ გაქვთ ზამთრის ორი დღე და არც დაღლა გსურთ დიდად ან თუ მხოლოდ ერთი დღე გაქვთ ზაფხულის და ცოტა დაღლაზეც არ იტყოდით უარს, ღორინამკალი თქვენს მარშრუტად შეგიძლიათ აქციოთ. ჩემს გასვლას რაც შეეხება, მოძრაობა სოფელი თაგვეთიდან დავიწყეთ. გადავიარეთ სოფელ ქაშვეთის თავზე და კოდისწყაროს პატარა ტბას წამოვადექით თავზე.ტბა პატარაა, ძალიან მყუდრო და მშვიდი. როგორც ვიცით, კერძო საკუთრებას წარმოადგენს და თევზაობაც შესაძლებელია. ტბამ ისე მიიქცია ჩვენი ყურადღება, რომ თითქმის ნახევარი დღე დავკარგეთ მის გარშემო ბოდიალსა თუ დასვენებაში...როდესაღაც გაგვახსენდა, რომ მთაზე ასასვლელად ვიყავით წამოსულები, ავირაზმეთ ისევ და აღმართების კეცვას მოვყევით. მარშუტი ორი დღისთვის საკმარისზე მარ ...

ეს თვე ფესტივალებით სავსეა. 26  ოქტომბერს, გურჯაანი პირველად უმასპინძლებს ყველისა და კულინარიის ფესტივალს. ფესტივალის ფარგლებში, ქართული ტრადიციული სამზარეულოს პოპულარიზაციის მიზნით, უამრავი საინტერესო ღონისძიება გელოდებათ. ამ დღეს გელით: ყველისა და სხვა აგროპროდუქტების გამოფენა, ყველის კერძების მომზადება, მოწვეული შეფ-მზარეულების მასტერკლასები, შეჯიბრი კერძების მომზადებაში და უამრავი სხვა სასიამოვნო სიურპრიზი. რათქმაუნდა, აქ დაგხვდებათ ქართული ღვინის კუთხეც. ღონისძიების მუსიკალურ გაფორმებაზე იზრუნებენ ადგილობრივი ეთნო-ანსამბლები, მოწვეული მომღერლები და დიჯეი. გურჯაანში, ახტალას პარკში, დილის 10 საათიდან  ყველაზე „გემრიელი“ ფესტივალი იწყება! დეტალური ინფორმაციისთვის ეწვიეთ ღონისძიების გვერდს: ქართული ყველის და კულინარიის ფესტივალი გურჯაანში ...

რიწის ტბა აფხაზეთში მდებარეობს.  1946 წელს შეიქმნა რიწის დაცული ტერიტორია   ტბისა და მისი შემოგარენის ბუნების დასაცავად. ზღვიდან ამომავალი სატრანსპორტო გზა 1936 წელს დაიგო. ტბა მნიშვნელოვანი ტურისტული ღირშესანიშნაობა იყო საბჭოთა პერიოდში და მის დასათვალიერებლად დღეში 1000-მდე ტურისტი ამოდიოდა. თავად სტალინს ჰქონდა აგარაკი  ტბის მიდამოებში. ტბის გარშემო ბუნება მდიდარია  წიწვოვან ნაძვთა  ნაირსახეობით, ზოგი მათგანის სიმაღლე 70 მეტრზე მაღალია .  ნაკრძალში გვხვდება კოლხური ბზაც. რიწის ტბა ამიერკავკასიაში ყველაზე ღრმაა, მაქსიმალური სიღრმე 101 მეტრია. ის ბოლომდე შესწავლილი არ არის.  სავარაუდოდ ამას უკავშირდება გადმოცემა, რომლის თანახმადაც  რიწის ტბით ჰიტლერი დაინტერესდა. ჰიტლერი თავის ექსპერიმენტისთვის  გამოიყენებდა ცოცხალ წყალს,  რომელიც მისთვის რიწის ტბიდან მიჰქონდათ.       ...

თუ თქვენ გადაწყვიტეთ დაკავდეთ ალპინიზმით იცოდეთ, რომ სპორტის ეს სახეობა არ გაძლევთ უსაფრთხოების გარანტიას, იმ შემთხვევებშიც კი, თუ ფიზიკურად ხართ მზად და ასევე სპეციალური უნარებიც მაქსიმალურად გაქვთ განვითარებული. ფიზიკური მომზადება, რა თქმა უნდა, რისკს მინიმუმამდე ამცირებს, მაგრამ ყველაფერი მასზე არაა დამოკიდებული. ყოველთვის არსებობს ობიექტური საფრთხე - ქვების ცვენის, ბზარების, ზვავის , აკლიმატიზაციის სირთულე და ასევე ამინდის უეცარი ცვლის საშიშროება. ჩემი პირველი მწვერვალი სვანეთის თეთრი პატარძალი, თეთნულდი იყო.  4852 მ სიმაღლის თეთნულდი არც თუ ისე მარტივ მწვერვალად ითვლება. არც იმის ილუზია მქონია, რომ ორ ნაბიჯში ავირბენდი. არც ის მიფიქრია, რომ სვანეთის კავკასიონზე ასვლა ისეთივე მარტივი იქნებოდა, როგორიც მაგალითად, ხვამლზე. თეთნულდზე ასვლამდე ლაშქრობის დიდი გამოცდილება დავაგროვე, მთელი წლის განმავლობაში კი სპორტდარბაზში ვვარჯიშობდი. მწვერვალი ნებისმიერი მოლაშქრისთვის დიდი გამოწვევაა. იქ მოსახვედრად პირველ რიგში, აუცილებელია მტკიცე ნებისყოფა, ძლიერი ფეხები, კიდევ უფრო ძლიერი ...