აჭარის სამთო კურორტი გომარდული

თუშეთი საქართველოს გამორჩეულად საინტერესო კუთხეა. იგი საქართველოს ჩრდილო-აღმოსავლეთ ნაწილში, აღმოსავლეთ კავკასიონზე, ზღვის დონიდან 1650-4493 მეტრ სიმაღლეზე მდებარეობს. თუშეთის სოფლები ზღვის დონიდან 1900-დან 2400 მეტრ სიმაღლეზეა განთავსებული. ადმინისტრაციული ცენტრი ომალოა. თუშეთში მოხვედრა საქართველოში ყველაზე მაღალი, აბანოს უღელტეხილის გავლითაა შესაძლებელი და ის ზღვის დონიდან 2900 მეტრზე მდებარეობს. მიუხედავად იმისა, რომ თუშეთისკენ მიმავალი გზა საკმაოდ რთულია და გადაადგილება მხოლოდ მაღალი გამავლობის მქონე ტრანსპორტითაა შესაძლებელი, სამაგიეროდ სტუმრებს თვალწინ ულამაზესი ხედები ეშლება. თუშეთი გამორჩეულია ულამაზესი ალპური მდელოებითა და საუცხოოდ შემონახული ფიჭვნარი ტყეებით, ტებულოს (ზღვის დონიდან 4492 მ.), დიკლოს (ზღვის დონიდან 4285 მ.) და ბორბალოს (ზღვის დონიდან 3294 მ.) დიდებული მწვერვალებით. თუშეთში ჯერ კიდევ შენარჩუნებულია კულტურული მემკვიდრეობის უნიკალური ძეგლები, უძველესი ნასოფლარები, ხალხური ხელსაქმის ნიმუშები, ყოფითი კულტურის ნივთები. აქ გარემომცველ ისტორიულ-კუ ...

ეს ერთ-ერთი გამორჩეული გასვლა ს.ო "აისმა" დაგეგმა. აისი  მრავალპროფილიანი აპოლიტიკური ორგანიზაციაა, რომლის შესახებ ინფორმაცია შეგიძლიათ მოიპოვოთ კომენტარებში არსებულ ბმულზე. მე კი, ჩემი მხრივ, ვიტყვი, რომ აისი არის ორგანიზაცია, რომლის მსგავსიც ძალიან ბევრი სჭირდება საქართველოს. მთა ყოველთვის მიყვარდა, მაგრამ თამამად შემიძლია ვთქვა, რომ წლების წინ სწორედ აისში ვისწავლე " სიარული" ცხოვრებაში მეორედ, ამჯერად მთაში.... სწორედ აისის, და იქ არსებული გარემოსა თუ ხალხის დამსახურებაა, რომ დღეს ასეთ იღბლიან ადამიანად ვთვლი თავს. მოკლედ თემას დიდად არ გავცდები და ისევ აისის დახმარებით ჩემს ამ გასვლაზე ვეცდები მოგიყვეთ და ამ გზით გიბიძგოთ:  გაიცნოთ ატენის ხეობა, თუ ჯერ კიდევ არ იცნობთ მას... ატენის ხეობაში მთა გვირგვინა (როგორც მას ადგილობრივები უწოდებენ) , ჩემი აზრით, ყველაზე მშვენიერი მთაა. 2230 მეტრის სიმაღლის. წვერზე კლოდოვანი გადმოსახედით. გასვლა ატენის ხეობის ერთ-ერთი ბოლო სოფლიდან, ლევიტანადან დავიწყეთ. მოსახლეობა ლევიტანაში დიდი არაა, უმეტეს ...

გუდამაყარი  მდებარეობს მდინარე გუდამაყრის არაგვის ხეობაში.  მას ცალი მხრიდან ესაზღვრება მთიულეთი, მეორე მხრიდან კი  ხევსურეთი და ფშავი.  გუდამაყარი ხევისგან გამოყოფილია კავკასიონის მთავარი ქედით, ხოლო ფშავ-ხევსურეთისაგან - გუდამაყრის ქედით. ამ ქედზე გადიოდა გვიანდელი ხანის ქართლისა და კახეთის სამეფოთა საზღვარი. ისტორიულ წყაროებში  გუდამაყრელებს იხსენიებს ლეონტი მროველი - ქართველთა განმანათლებელი ნინო სხვა მთიელებთან ერთად წობენში მათ ქრისტიანობას უქადაგებდა.   გუდამაყრის მხარის ისტორიულ ძეგლთა შორის განსაკუთრებით მნიშვნელოვანია ადრინდელი ფეოდალური ხანის მახვილის ციხე, რომელიც ბაკურხევის მარჯვენა მხარეზე მდებარეობს, მახვილივით აზიდულ მთაზე.   ...

დიდი ხნის წინ გვინდოდა ჭაუხების უღელტეხილზე გადასვლა და აბუდელაურის ტბებზე ჩასვლა, თავიდან ზამთარში გვსურდა მარშუტის გავლა თუმცა ძლიერი ყინვების გამო გადავდეთ.  ისე კი ივნისის ბოლოდან სექტემბრამდე ეს მარშრუტი მარტივში შეგვიძლია გავიყვანოთ.  აღსანიშნავია, რომ ივნისის ბოლოს უღელტეხილზე მაინც გვხვდება თოვლი. თუმცა სიცივით იმდენად აღარ ცივა. თხელ საძილეშიც კი გატეხავ ადამიანი ღამეს. უღელტეხილის სიმაღლე 3338 მეტრს წარმოადგენს. თუმცა სიმაღლეს იმდენად შეპარვით წევ, რომ დიდად არ გაირჯები. მთავარია სწორი დაგეგმარება. ჩვენ კი გაცილებით მოგებულები დავრჩით გადაწყვეტილებით, სვლა დაგვეწყო ჯუთადან. ჯუთამდე დიდი შანსია, რომ ვინმე აგიყოლოს ადამიანი, და სამანქანო გზის ფეხით გავლა არ მოგიწევს, ჯუთადან გზას ჭაუხების ძირამდე აგრძელებ. თქვენი არ ვიცი მეგობრები, მაგრამ მე სულ მინდა ამ ადგილას კარავი დავცე, წამოვგორდე და არაფრისკეთებაში ხედებით დავტკბე.  იმ დღესაც ასე იყო, წამოვგორდი ქიშმიშის კვნეტას მოვყევი და ბლომად დრო გავუშვი, ცოტა დრო არ იყო გასული და დავაკვირდი, რომ ჩვენსავე ...

One of the most ecologically unspoiled regions in the Caucasus, Tusheti is a popular mountain-trekking venue. Unique, mysterious, fabulous, extraordinary. Just some of the words that come to mind when visiting the heritage village of Dartlo in Georgia’s high mountainous region of Tusheti. Located on the northern slopes of the Greater Caucasus Mountains, Tusheti is bordered by the Russian republics of Chechnya and Dagestan to the north and east, respectively; and by the Georgian historic provinces Kakheti and Pshav-Khevsureti to the south and west, respectively. Traditionally, the Tushs are sheep herders. Tushetian Gouda (cheese) cheese and high quality wool was famous and was exported to Europe and Russia. Even today sheep and cattle breeding is the leading branch of the economy of highland Tusheti. The local shepherds spend the summer months in the highland areas of Tusheti but live in the lowland villages of Zemo Alvani and Kvemo Alvani in wintertime. Their customs ...

წლის ყველა სეზონი გამორჩეულად მიყვარს. თითქოს თითოეული მათგანი სუპერგმირია განსაკუთრებული შესაძლებლობებითა და ისტორიით. თითოეული მათგანი რაღაც ახალს გაჩვენებს. უფროსწორად, რაღაც ახლის დანახვის შესაძლებლობას გაძლევს.  გაზაფხული ჩემთვის  თოვლიანი მთის, სურნელოვანი მინდვრებისა და მზის სეზონია. სეზონი, როდესაც ერთდროულად შეიძლება გადააწყდე ყვავილებს მინდორში, სოკოს ტყეში და თოვლს მთაში.  თითქოს დროში შეგიძლია მოგზაურობა. სწორედ ამიტომ გაზაფხულია ის პერიოდი, როდესაც ყველაზე მეტ დროს ვატარებ ალბათ ტყესა და „პატარა“ სიმაღლის მთებში.  ბორჯომ-ხარაგაული კი ჩემი ფავორიტი განსაკუთრებით  წლის ამ პერიოდშია. მთა გვირგვინაც ბორჯომ-ხარაგაულის ერთი „შუა“ სიმაღლის მთაა. კერძოდ 2252 მეტრის. გვირგვინას კალთებზე მუქწიწვოვანი ტყეებია, მწვერვალზე  კი ალპური  მდელოები. უშუალოდ  გასვლა, რომელზეც უნდა მოგიყვეთ  გაზაფხულის ერთ დღეს გაჩუქებთ, რომელიც მუდმივ დროის კონტროლზე გადართულ  გონებას განტვირთავს  სხეულს კი საუკეთ ...

Lagodekhi Protected Areas - one of the world’s best-preserved, primitive area with diversity of natural landscapes – is located in Lagodekhi, in the extreme north-eastern part of the southern slopes of the Caucasus and extends at an altitude of 590-3500 m.       Lagodekhi Protected Areas includes Lagodekhi Nature Reserve (19749 ha) and Managed Reserve (4702 ha). The latter creates optimal conditions for understanding of nature through infrastructure development related to education and recreation works. At present there are five breathtaking, safe and informative tourist trails in managed reserve of Lagodekhi Protected Areas, namely: Grouse waterfall, Ninoskhevi waterfall, Machi castle, Black Rock Lake and knowledge of nature trail.   Central entrance of Lagodekhi Protected Areas is integrated into administrative and visitors complexes. Exposition and exhibition halls are arranged in administrative building, where visitors have opportun ...

    მთა სალაღო, იგივე ლაღის მთა. 2500 მეტრის სიმაღლის ეს მთა ყველას გვაქვს შემჩნეული ვინც ერთხელ მაინც ვყოფილვართ ანანურში ან ყაზგბეგისკენ მიმავალ გზაზე... შემოდგომისას სულ ვამჩნევდი დათოვლილ მთებს ჟინვალის თავზე მაგრამ მხოლოდ ბოლო წელია დავინტერესდი რა სიმაღლისანი იყვნენ, რა სახელისანი ანდაც საიდან ქონდათ ასასვლელი... ასვლა ბევრი მხრიდან შეიძლება, თუმცა ჩვენი დოლის ხევი ავარჩიეთ. სოფელ დოლისქედისკენ გადავუხვიეთ და ასე, სოფელ ვაშლობიდან უკვე დავიწყეთ მის ერთ-ერთ ფერზე ასვლა...   აქავრობას უკვე კარგად ვცნობდით, რამდენიმე კვირის წინ, მის გვერდით მდებარე მთაზე, მთა "მაღალზე ვიყავით" ასულები.    ფერდი, რომლითაც ასვლა გვსურდა სწორედ მთა მაღალიდან ავარჩიეთ. ეს იყო გრძელი, მუდმივ სიმაღლის მკრეფელი ფერდი, რომელიც სოფელ ვაშლობისთავზე იწყებოდა და სალაღოს მთის წვერზე სრულდებოდა... ერთდღიან გასვლად მოვაწყეთ, პატარა ჩანთები გვქონდა ჩირებით და შოკოლადით გატენილი. ის საკვები რაც ენერგიისთვის გჭირდება და წყალი. მსუბუქად ვმოძრაობდით... შესაბამისად ს ...

თუშეთი საქართველოს ულამაზესი კუთხეა. იქ, ზამთარში  თოვლი  5–6 თვის განავლობაში არ დნება. ხოლო ზაფხულში ტემპერატურა  14-15 გრადუსია. თუშეთის ჰავა კონტინენტურია.  სეტყვა იშვიათი მოვლენაა,  ხორხოშელა კი   უფრო ხშირადაა. თუშეთის ფლორა  მრავალფეროვანია, მდიდარია ენდემური და უძველესი სახეობებით. თუშეთის ტყეების საერთო ფართობი შეადგენს 32000 ჰა-ს. ძირითადად გავრცელებულია  ფიჭვნარი და არყნარი. თუშეთის ტყეებში და მათ გარეთაც მრავლადაა კენკროვანი და ტყის ხილის მცენარეულობა. თუშეთის ტყეები სხვა ნიშნითაცაა უნიკალური– იქ არის ტყის ისეთი ტიპები, რომლებიც სხვაგან თითქმის არ აღნიშნულა: არყნარ-ფიჭვნარი სუბალპური ბალახეულით, არყნარ-ცაცხვნარი ბუჩქნარებით, ფიჭვნარი დეკათი და სხვა.  ფიჭვი ზღვის დონიდან 2650 მეტრამდე გვხვდება, რაც კავკასიისათვის უნიკალური შემთხვევაა. თუშეთის აზიდულ მთებში ბინადრობს  ჯიქი, რომელიც მთელ კავკასიაში ერთეული ინდივიდების სახით არის შემორჩენილი  და  წითელ წიგნშია შეტანილი. თუშეთში ტბები ძალიან ცოტაა და ზომითაც პატარებია. მათგან აღსანიშნავია ორეთის (უძირო) ტბა, რომელიც ტურ ...

ხვამლის მთა ცაგერისა და წყალტუბოს მუნიციპალიტეტების ტერიტორიაზე მდებარეობს. მისი სიმაღლე 2002 მეტრია. მთა დაფარულია  შერეული ტყით. ხვამლი თავისი იდუმალებით იზიდავს მნახველს. არქეოლოგიურმა ექსპედიციამ ციხე-გამოქვაბულის კედლებზე დახატული ციურ მნათობთა სქემა აღმოაჩინა: ცხენზე ამხედრებული ძველეგვიპტური ისიდა და ნაყოფიერებისა და წყლის ღმერთები.  როგორც  სპეციალისტები ამბობენ, რომ ეს სქემა 5604 ვარსკვლავის განლაგებას ასახავს. ხვამლის მთასთან დაკავშირებულია ბერძნული მითოლოგიაც. ძველი ბერძნული მითები გვამცნობენ, რომ პრომეთე ღმერთებისთვის ცეცხლის მოპარვისთვის, ზევსის განჩინებით, კავკასიონის მთაზე იყო მიჯაჭვული. მას   გულ-ღვიძლს ყორანი უკორტნიდა. ქრისტემდე III საუკუნეში აპოლონ როდოსელი წერდა, არგონავტებს მდინარე ფაზისის (რიონი) გადაცურვისას მთიდან პრომეთეს გმინვა ესმოდათო. იმ მთის აღწერილობა კი ხვამლისას ემთხვევა. მთაზე მიჯაჭვული   პრომეთეს გასათავისუფლებლად  ჰერაკლე გააგზავნეს. მას ებრძანა, რომ პრომეთეს საპოვნელად მდინარე ფაზისს  აჰყოლოდა, იქ გამოქვაბულიდან გადმომდინარე ჩანჩქერი უნდა გად ...