ზღაპრული გუდამაყარის ხევი

ისე, მგონი ყველას გვინდა ცხელ ზაფხულს გავექცეთ. ზოგი მთაში გავრბივართ და ზოგიც ზღვაზე... გააჩნია, ვის როგორ გვცხელა.. მე ყელიწადზე გავიქეცი და ერთი წამითაც არ მინანია... გინახავთ ოდესმე ადგილები სადაც ჰობიტები ცხოვრობენ? მარსზე ყოფილხართ ოდესმე? 3000 მეტრზე თბილ ტბაში გიბანავიათ? მე ეს ყველაფერი ერთ გასვლაში ვნახე... არ გამმართლებია, გზა ვიცი... მიგასწავლით... ყელიწადის ტბა მცხეთა-მთიანეთში მდებარეობს. თავზე შერხოტას ვულკანური მთა წამოდგომია. ზოგადად ამ მასივში უამრავი ტბაა,  ათეულობით, თუმცა სამწუხაროდ უმეტესი მათგანი ოკუპირებულია ამჟამად... ტბები ზღვის დონიდან დაახლოები 3000 მეტრზე მდებარეობს.  ძალიან მინდა ყელიწადზე ლეგენდა მოგითხროთ, თუმცა არავისგან არაფერი მსმენია... ამიტომ ასვლის დროს მეგობრებმა  თავადვე გამოვიგონეთ:  თითქოს ყელიწადი სავსეა ოკეანის თევზებით, რომლებსაც მთაში ცხოვრება სურდათ, ამიტომ კეთილმა ზღვის ღმერთებმა  და დალებმა მთებში ამდენი ტბა გააჩინეს, ყველა თევზი რომელსაც მთაში ცხოვრება სურდა აქ გადმოსახლდა... ამიტ ...

Shatili  is a historic highland village in Georgia. Located in the deep Arghuni gorge at approximate 1,400 meters, the village is actually a unique complex of medieval-to-early modern fortresses and fortified dwellings of stone and mortar. The population of Shatili, along with that of most of the Khevsureti, was resettled under the pressure from the Soviet authorities to the plains in the early 1950s.   The village of Shatili squats on the northern slope of the Greater Caucasus mountains in Georgia. Even today the area is considered isolated and remote but in centuries past the villagers could not rely on distant authorities to afford them protection. In early medieval times the villagers hit on a solution which was to shield them from their enemies for hundreds of years. They made their village in to a fortress.   Shatili is usually only accessible between the months of June and the end of September. Its inhabitants, the Khevsurs, endured and becom ...

დიდი ხნის წინ გვინდოდა ჭაუხების უღელტეხილზე გადასვლა და აბუდელაურის ტბებზე ჩასვლა, თავიდან ზამთარში გვსურდა მარშუტის გავლა თუმცა ძლიერი ყინვების გამო გადავდეთ.  ისე კი ივნისის ბოლოდან სექტემბრამდე ეს მარშრუტი მარტივში შეგვიძლია გავიყვანოთ.  აღსანიშნავია, რომ ივნისის ბოლოს უღელტეხილზე მაინც გვხვდება თოვლი. თუმცა სიცივით იმდენად აღარ ცივა. თხელ საძილეშიც კი გატეხავ ადამიანი ღამეს. უღელტეხილის სიმაღლე 3338 მეტრს წარმოადგენს. თუმცა სიმაღლეს იმდენად შეპარვით წევ, რომ დიდად არ გაირჯები. მთავარია სწორი დაგეგმარება. ჩვენ კი გაცილებით მოგებულები დავრჩით გადაწყვეტილებით, სვლა დაგვეწყო ჯუთადან. ჯუთამდე დიდი შანსია, რომ ვინმე აგიყოლოს ადამიანი, და სამანქანო გზის ფეხით გავლა არ მოგიწევს, ჯუთადან გზას ჭაუხების ძირამდე აგრძელებ. თქვენი არ ვიცი მეგობრები, მაგრამ მე სულ მინდა ამ ადგილას კარავი დავცე, წამოვგორდე და არაფრისკეთებაში ხედებით დავტკბე.  იმ დღესაც ასე იყო, წამოვგორდი ქიშმიშის კვნეტას მოვყევი და ბლომად დრო გავუშვი, ცოტა დრო არ იყო გასული და დავაკვირდი, რომ ჩვენსავე ...

შუახევის მუნიციპალიტეტში, სოფელი გომარდული  მდინარეების აჭარისწყლისა და ვანისწყლის წყალგამყოფის ჩრდილოეთ კალთაზე, შუახევის მახლობლად  მდებარეობს. ზღვის დონიდან 1150 მეტრზე. 74 კილომეტრის დაშორებით ბათუმიდან. კურორტზე პირველი თოვლი  ნოემბერში მოდის . თოვლის სიმაღლე ხშირად 2–3 მეტრამდე აღწევს. თოვლში სრიალის მოყვარულთათვის 250 მეტრის სიგრძის სათხილამურო ტრასაა გაკეთებული. ასევე დამსვენებელს ეძლევა შესაძლებლობა  სათხილამურო აღჭურვილობის ქირაობის.  სოფელში ძირითადად მცირე ზომის ხის სახლებია. კურორტი დამსვენებელს სთავაზობს  საოჯახო ტიპის სასტუმროებსა და  კოტეჯებში დაბინავებას. ადგილობრივები სტუმრებს ცნობილი აჭარული კერძებით  უმასპინძლდებიან როგორიცაა  ბორანო და კაიმაღი.         ...

სულ მეწუწუნებიან მეგობრები დრო არაა, რანაირად ვიაროთ მთაშიო...ხოდა აგერ ამ სეზონისთვის ზედგამოჭრილ ერდღიან გასვლაზე დავიწყე ტლიკინი.  ეგეც არ იყოს და :   - ჰა, აბა, მაღალ მთებზე სიარული გინდათ? - მაშინ გარდაუვლად, „ მთა მაღალი“ - დან უნდა დაიწყოთ...     ეს სახელის გამო რომ ვიხუმროთ, ისე კი  მთა სახელად „ მაღალი“ ,  2420 მეტრის სიმაღლის,  დუშეთის რაიონში მდებარეობს...   გუდაურისკენ მიმავალ გზიდანვე ჩანს.  მის გვერდითაა ხმალაც (2141), ლაღის მთაც (2602), გომეწარიც (2100)...ყოველთვის, როდესაც ამ გზაზე ჩავივლიდით ამ მთებს ვუყურებდით და ნერწყვებს ვყლაპავდით.     მისადგომად იოლი მთაა, მაგრამ რამდენიმე რჩევას  მაინც მოგცემთ. ანანურს გაცდებით თუ არა, ასე 15 კილომეტრში არის სოფელი ჭართალი. ჭართალთან ხიდია, რომელიც არაგვს იქით გადაგიყვანთ სოფელ დოლასქედისკენ...     დოლისქედიდან სოფელ ვაშლობამდე მიდის გზა. ძალიან პატარა და ლამაზი სოფლებია. ...

  ხმალა.ისეთი სახელი აქვს აღწერას აღარ საჭიროებს თითქოს. გაგონებისთანავე გიქმნის ადამიანს  წარმოდგენას დაახლოებით სად მიდიხარ...ხმალა მთაა, თიანეთისა და დუშეთის რეგიონში. გააჩნია საიდან ახედავთ  2160 მეტრის სიმაღლის მისი "წაწვეტებული" წვერის გამო ეს სახელი უხდება. ყაზბეგისკენ მიმავლებს არაგვს იქიდან  გვეპრანჭებოდა წლების მანძილზე. შემდეგ მეგობრები, აისიდან ხალხი,  ავიდნენ და გვითხრეს რომ ერთი-დიდი რამე სიამოვნებააო...მეტი რა გვინდოდა.  მარშუტი დაახლოები 20-23 კილომეტრს შეადგენს. სიმაღლეს კი 800 მეტრიდან კრეფ, თუმცა სანამ ალპურ ზონას მიაღწევ სიმაღლეს ფაქტიურად სამანქანო გზით კრეფ.  მოკლედ:  გავწერეთ ჩვენთვის  და წავედით აღსაწერად თქვენთვის .იმედები ნამდვილად არ გაუცრუებია.ხმალაზე შემოდგომის მიწურულს ვიყავით. აი ზუსტად იმ პერიოდში ზღმარტლი და კუნელზე სანადირო სეზონი რომ გვაქვს ხოლმე გამოცხადებული. დუშეთი მდიდარია ამ ხილით მაგრამ ეს ადგილი ნამდვილი საბადო იყო.გვახსოვს ვიცინოდით რომ საბანაკე ადგილამდე შებინდებისას ძლივს მივაღწიეთ და ერთადერ ...

One of the most ecologically unspoiled regions in the Caucasus, Tusheti is a popular mountain-trekking venue. Unique, mysterious, fabulous, extraordinary. Just some of the words that come to mind when visiting the heritage village of Dartlo in Georgia’s high mountainous region of Tusheti. Located on the northern slopes of the Greater Caucasus Mountains, Tusheti is bordered by the Russian republics of Chechnya and Dagestan to the north and east, respectively; and by the Georgian historic provinces Kakheti and Pshav-Khevsureti to the south and west, respectively. Traditionally, the Tushs are sheep herders. Tushetian Gouda (cheese) cheese and high quality wool was famous and was exported to Europe and Russia. Even today sheep and cattle breeding is the leading branch of the economy of highland Tusheti. The local shepherds spend the summer months in the highland areas of Tusheti but live in the lowland villages of Zemo Alvani and Kvemo Alvani in wintertime. Their customs ...

    მთა სალაღო, იგივე ლაღის მთა. 2500 მეტრის სიმაღლის ეს მთა ყველას გვაქვს შემჩნეული ვინც ერთხელ მაინც ვყოფილვართ ანანურში ან ყაზგბეგისკენ მიმავალ გზაზე... შემოდგომისას სულ ვამჩნევდი დათოვლილ მთებს ჟინვალის თავზე მაგრამ მხოლოდ ბოლო წელია დავინტერესდი რა სიმაღლისანი იყვნენ, რა სახელისანი ანდაც საიდან ქონდათ ასასვლელი... ასვლა ბევრი მხრიდან შეიძლება, თუმცა ჩვენი დოლის ხევი ავარჩიეთ. სოფელ დოლისქედისკენ გადავუხვიეთ და ასე, სოფელ ვაშლობიდან უკვე დავიწყეთ მის ერთ-ერთ ფერზე ასვლა...   აქავრობას უკვე კარგად ვცნობდით, რამდენიმე კვირის წინ, მის გვერდით მდებარე მთაზე, მთა "მაღალზე ვიყავით" ასულები.    ფერდი, რომლითაც ასვლა გვსურდა სწორედ მთა მაღალიდან ავარჩიეთ. ეს იყო გრძელი, მუდმივ სიმაღლის მკრეფელი ფერდი, რომელიც სოფელ ვაშლობისთავზე იწყებოდა და სალაღოს მთის წვერზე სრულდებოდა... ერთდღიან გასვლად მოვაწყეთ, პატარა ჩანთები გვქონდა ჩირებით და შოკოლადით გატენილი. ის საკვები რაც ენერგიისთვის გჭირდება და წყალი. მსუბუქად ვმოძრაობდით... შესაბამისად ს ...

ეს ერთ-ერთი გამორჩეული გასვლა ს.ო "აისმა" დაგეგმა. აისი  მრავალპროფილიანი აპოლიტიკური ორგანიზაციაა, რომლის შესახებ ინფორმაცია შეგიძლიათ მოიპოვოთ კომენტარებში არსებულ ბმულზე. მე კი, ჩემი მხრივ, ვიტყვი, რომ აისი არის ორგანიზაცია, რომლის მსგავსიც ძალიან ბევრი სჭირდება საქართველოს. მთა ყოველთვის მიყვარდა, მაგრამ თამამად შემიძლია ვთქვა, რომ წლების წინ სწორედ აისში ვისწავლე " სიარული" ცხოვრებაში მეორედ, ამჯერად მთაში.... სწორედ აისის, და იქ არსებული გარემოსა თუ ხალხის დამსახურებაა, რომ დღეს ასეთ იღბლიან ადამიანად ვთვლი თავს. მოკლედ თემას დიდად არ გავცდები და ისევ აისის დახმარებით ჩემს ამ გასვლაზე ვეცდები მოგიყვეთ და ამ გზით გიბიძგოთ:  გაიცნოთ ატენის ხეობა, თუ ჯერ კიდევ არ იცნობთ მას... ატენის ხეობაში მთა გვირგვინა (როგორც მას ადგილობრივები უწოდებენ) , ჩემი აზრით, ყველაზე მშვენიერი მთაა. 2230 მეტრის სიმაღლის. წვერზე კლოდოვანი გადმოსახედით. გასვლა ატენის ხეობის ერთ-ერთი ბოლო სოფლიდან, ლევიტანადან დავიწყეთ. მოსახლეობა ლევიტანაში დიდი არაა, უმეტეს ...

ამ ზამთარს რკონში ყოფნისას (იხ. წინა პოსტი) მთა ზირთამ მოგვხიბლა. მაშინ დიდი თოვლით იყო დაფარული და სურვილადღა შევითქვით: გაზაფხულზე მისთვის აუცილებლად დავრუნდებოდით. ასვლა ზირთაზე იმაზე მშვენიერი იყო ვიდრე წარმომედგინა.  რკონიდან დავიწყეთ. გადავკვეთეთ ჩემი საყვარელი თამარის ხიდი და კლდეკარისკენ ბილიკს დავადექით. თეძამის გადაკვეთა მოგვიწია რამდენჯერმე.წყალი მუხლს არ აცდენილა, თუმცა მთიდან ჩამოტანილმა სიგრილემ სისხლი გაგვიყინა ძარღვებში. ხმელეთზე ასულს ისეთი განცდა გაქვს, რომ მუხლს ქვემოთ ლავა გადაგასხეს, მაგრამ გამყინავი ლავა. თუმცა მხოლოდ რამდენიმე წუთი და მერე სითბო ისევ გეპარება. სახალისო იყო, მდინარის გადალახვა ყოველთვის გაცოცხლებს და  გახალისებს ^^  თეძამის გადაკვეთის შემდეგ გავიარეთ ადგილები, სადაც ადრე სოფლები იყო. აღარც ნასახლარია და აღარც რამე ნიშანწყალი აქ ადამიანების თანაცხოვრებისა გარდა ერთისა: ხეხილი: ვაშლი, მსხალი, ტყემალი... ყველაფერი გაყვავილებული, ისე როგორც ჩვენს ეზოებში. მაგრამ უსახლოდ, უადამიანოდ. აქაურობა სამოთხეს გავდა, მაგრ ...